από 69€
Γειά σου! Είμαι ο κύριος Μουσικούλης και είμαι εδώ για να προσπαθήσω να λύσω κάθε σου απορία.
Μπορεί το κούρδισμα με ηλεκτρονικό χορδιστήρι να έχει (ή μάλλον είχε μέχρι πρόσφατα) πολλούς ενάντιους, διότι η αλήθεια είναι ότι το μουσικό όργανο δεν μπορεί να χορδιστεί με την ίδια ακρίβεια όπως "με το αφτί" (όταν υπάρχει μία σωστή νότα αναφοράς) και γιατί στη συνύπαρξη πολλών μουσικών οργάνων δεν υπάρχει η ίδια αυτή νότα αναφοράς ή ακόμα και γιατί το αφτί "καλομαθαίνει" και δεν εξασκείται, παρ' όλα αυτά δεν παύει να έχει λύσει τα χέρια όλων των αρχάριων μουσικών αλλά και των επαγγελματιών "πάνω στη δράση" και τις υψηλές εντάσεις! Παρατηρώντας, μέσα από την καθημερινή επαφή με αρχάριους επίδοξους μουσικούς, ότι πολλοί δε γνωρίζουν να το χρησιμοποιούν σωστά, οι φίλοι μου αποφάσισαν να φτιάξουν έναν όσο το δυνατόν πιο απλό και άμεσο οδηγό χρήσης αυτών των πολύ χρήσιμων μηχανημάτων.
Τι τύποι χορδιστηρίων υπάρχουν;
Τα πιο γνωστά στην εποχή μας είναι τα ηλεκτρονικά χορδιστήρια. Πρόκειται για ηλεκτρονικές συσκευές που “ακούν” τη νότα και εμφανίζουν μια ένδειξη για το που είναι χορδισμένη η χορδή εκείνη τη στιγμή, δίνοντας στο μουσικό να καταλάβει αν πρέπει να χορδίσει προς τα πάνω ή προς τα κάτω τη χορδή του οργάνου του. Αυτά συναντώνται είτε ως μανταλάκια (clips) που τοποθετούνται στο headstock (κλειδοκράτορα) του μουσικού οργάνου και αντιλαμβάνονται τις νότες μέσω των παλμών που διαπερνούν τα ξύλα του οργάνου, είτε ως πλακέτες, οι οποίες τοποθετούνται σε μικρή απόσταση από το μουσικό και το μουσικό του όργανο και αντιλαμβάνονται τη νότα μέσω του ενσωματωμένου τους μικροφώνου ή με σύνδεση του οργάνου στην είσοδο του χορδιστηρίου μέσω καλωδίου (π.χ. ηλεκτρική κιθάρα).
Στα ηλεκτρονικά χορδιστήρια ανήκουν και τα πετάλια που χρησιμοποιούνται σε επαγγελματικά set ups και λειτουργούν όπως τα εφέ που μπορεί να έχεις παρατηρήσει ότι έχει μπροστά του ο κιθαρίστας του αγαπημένου σου συγκροτήματος.
Στο παρελθόν και πριν την εμφάνιση των ηλεκτρονικών χορδιστηρίων, οι μουσικοί συνήθιζαν να χορδίζουν τα όργανά τους με αναφορά μιας νότας. Τι σημαίνει αυτό; Ο μουσικός άκουγε μία νότα που γνώριζε ότι ήταν σωστά χορδισμένη και μέσω αυτής χόρδιζε “με το αφτί” όλο το μουσικό του όργανο. Εξαιτίας του ότι δεν ήταν δεδομένο ότι ο μουσικός θα είχε πάντα μια σωστή νότα αναφοράς, είχαν αναπτυχθεί τα διαπασών σε δύο μορφές. Η πιο γνωστή μορφή είναι αυτή της διχάλας η οποία χτυπιόνταν ώστε να αρχίσει να πάλλεται και μετά τοποθετούνταν στο καπάκι του οργάνου, το οποίο με τη σειρά του μέσω του ηχείου του, παρήγαγε τη νότα. Η δεύτερη μορφή είναι της σφυρίχτρας η οποία είτε διαθέτει μία είτε περισσότερες νότες που φυσώντας τις κατάλληλες υποδοχές τις παράγει.
Τέλος, τα τελευταία χρόνια με την εμφάνιση των smartphones έχουν αναπτυχθεί apps από τις εταιρίες που υπόσχονται το χόρδισμα του οργάνου (με την ίδια λογική που λειτουργούν τα ηλεκτρονικά χορδιστήρια με τη μορφή πλακέτας), κάτι που όπως, όμως, έχει παρατηρηθεί δε γίνεται με αξιοπιστία.
Ένα ηλεκτρονικό χορδιστήρι clip (αριστερά) & ένα ηλεκτρονικό χορδιστήρι πλακέτα (δεξιά)
Ένα αναλογικό χορδιστήρι διαπασών (αριστερά) & ένα αναλογικό χορδιστήρι σφυρίχτρα (δεξιά)
Η συχνότητα χορδίσματος
Ξεκινώντας, λοιπόν, πρέπει να αναφερθεί ότι το κούρδισμα γίνεται πάντα στα 440Hz, αν και η φυσική συχνότητα του ήχου είναι τα 432Hz. Ως συνέπεια, το κουρδιστήρι μας πρέπει να είναι πάντα ρυθμισμένο στα 440Hz, μια ρύθμιση που διαθέτουν πολλά χορδιστήρια (στα υπόλοιπα απλά δε δίνεται η δυνατότητα των άλλων συχνοτήτων). Σε κάθε άλλη περίπτωση, το κούρδισμα δε θα γίνει σωστά.
Η κλίμακα του Ντο (C)
Στη συνέχεια πρέπει να αναφερθούμε στην κλίμακα του Ντο και την αλληλουχία στις Νότες, κάτι που αποτελεί και το πρώτο θεωρητικό μάθημα σε κάθε ωδείο. Ακολουθεί η κλίμακα του Ντο: Ντο – Ρε – Μι – Φα – Σολ – Λα – Σι – Ντο, το οποίο και αποτελεί μια ολόκληρη οκτάβα, όπως ονομάζεται, δηλαδή μια σειρά από 8 νότες. Οι διεθνείς συμβολισμοί των νοτών (οι οποίοι χρησιμοποιούνται από τα κουρδιστήρια) έχουν ως εξής:
- Ντο = C
- Ρε = D
- Μι = E
- Φα = F
- Σολ = G
- Λα = A
- Σι = B
- Ντο = C
Τα διαστήματα των Νοτών
Συνεχίζοντας το μάθημα θεωρίας, θα αναφέρω τα διαστήματα από νότα σε νότα. Όπως μπορείς να δεις και παραστατικά στην εικόνα του άρθρου που ακολουθεί, όλες οι νότες μέσα σε μια οκτάβα απέχουν ένα τόνο (ή δύο ημι-τόνια) εκτός από την απόσταση μεταξύ Μι (E) - Φα (F) και Σι (B) - Ντο (C) που απέχουν 1 ημιτόνιο, τη μισή απόσταση δηλαδή. Ανάμεσα σε όλες τις άλλες νότες υπάρχει ένα ενδιάμεσο διάστημα που ονομάζεται είτε με την πρώτη σε σειρά νότα αυξημένη με μια δίεση (#) είτε με τη δεύτερη ακολουθούμενη από μία ύφεση (b). Για παράδειγμα, ανάμεσα στις Ρε (D) και Μι (E) υπάρχει η ενδιάμεση νότα Ρε# (D#) ή Μιb (Eb), η σωστή ονομασία της οποίας έχει να κάνει με την αρμονία της μουσικής, κάτι που δεν υπάρχει λόγος ανάλυσης επί του παρόντος.
Ποια είναι τα βασικά (standards) χορδίσματα των μουσικών οργάνων;
Γνωρίζοντας, λοιπόν, το θεωρητικό κομμάτι μπορούμε να προχωρήσουμε στη διαδικασία του κουρδίσματος. Αυτή που αναφέρεται ως πρώτη χορδή είναι πάντα η λεπτότερη. Ακολουθούν αναλυτικά τα βασικά/ standards χορδίσματα των σημαντικότερων εγχόρδων μουσικών οργάνων:
Κιθάρα |
Μπάσο4άχορδο |
Μπάσο5άχορδο |
|
|
|
Μπάσο6άχορδο |
Ελληνικά 8άχορδα (4 διπλές χορδές)π.χ. Μπουζούκι - Τζουράς |
Ελληνικά 6άχορδα (3 διπλές χορδές)π.χ. Μπουζούκι - Τζουράς - Μπαγλαμάς |
|
|
|
Ταμπουράς (βασικόμουσικών σχολείων): |
Βιολί & Μαντολίνο |
Ούτι(Χόρδισμα σε C/ D) |
|
|
|
Λαούτο(Κρητικό/ Στεριανό) |
Λύρα (Κρητική/Ποντιακή/ Πολίτικη) |
Γιουκαλίλι (Soprano/
|
|
|
|
|
Πως χορδίζω με ένα ηλεκτρονικό χορδιστήρι;
Γνωρίζοντας, πλέον το χόρδισμα του μουσικού σου οργάνου (από την προηγούμενη ερώτηση), μπορούμε να δοκιμάσουμε να το χορδίσεις με το ηλεκτρονικό σου χορδιστήρι. Πιάνοντας το παράδειγμα της κιθάρας (που όπως είπαμε χορδίζεται E – B – G – D – A – E από τις λεπτές προς τις χονδρές χορδές) και έστω ότι θέλουμε να χορδίσουμε τη δεύτερη χορδή της, δηλαδή τη Σι (B).
Αν υποθέσουμε ότι το χορδιστήρι σου δείχνει την ένδειξη "A#" (δηλαδή Λα#) τότε σημαίνει ότι πρέπει να σφίξεις τη χορδή ώστε να τεντώσει δηλαδή να κινηθείς αντίστροφα της φοράς του ρολογιού. Αντίθετα, αν δείχνει την ένδειξη C (δηλαδή Ντο) τότε πρέπει να χαλαρώσεις τη χορδή ώστε να "πέσει" στη σωστή νότα, κινούμεν@ στη φορά του ρολογιού. Όλα αυτά δεδομένου ότι βρισκόμαστε στη σωστή οκτάβα κάτι που είναι εύκολο μεν να αντιληφθείς, αλλά αποκτάται με εμπειρική γνώση. Όταν, λοιπόν το χορδιστήρι σου δείξει τη σωστή ένδειξη, από άποψη νότας, δηλαδή το B (Σι) τότε πρέπει να το οδηγήσεις ακριβώς στο κέντρο της οθόνης, με αποτέλεσμα πολλές φορές να αλλάξει και χρώμα η τελευταία (συνήθως πρασινίζει). Ακολουθώντας αυτή τη λογική για όλες τις χορδές θα χορδίσεις αποτελεσματικά το μουσικό όργανο.
Προσοχή: Όπως αναφέρουν οι φίλοι μου από το τεχνικό τμήμα του Zaranikas Music Store και παραπάνω πρέπει να βρίσκεσαι στη σωστή οκτάβα! Αν προσπαθήσεις να κουρδίσεις στη σωστή νότα της προηγούμενης οκτάβας τότε θα το καταλάβεις αρκετά εύκολα, γιατί η χορδή θα είναι υπερβολικά χαλαρή και άτονη. Αν, όμως, ξεπεράσεις την οκτάβα και προσπαθήσεις να φτάσεις στη σωστή νότα της επόμενης τότε είναι που θα συμβεί το παραδοσιακό ατύχημα σπασίματος της χορδής. Βέβαια, όπως λένε, αν δεν πάθεις δε θα μάθεις...
Ηλεκτρονικό χορδιστήρι με ενδείξεις για αλλοιώσεις νοτών και ανοικτά χορδίσματα
Τί χορδιστήρι να επιλέξω;
Πριν σου παραθέσω τις προτάσεις των φίλων μου από το τεχνικό τμήμα του Zaranikas Music Store, θα σου πρότεινα να διαβάσεις την ερώτηση “Τι τύποι χορδιστηρίων υπάρχουν;” έτσι ώστε να ξέρεις για τι ακριβώς μιλάμε!
Ο κατάλληλος τύπος χορδιστηρίου έχει να κάνει τόσο με τις συνθήκες στις οποίες έχεις σκοπό να το χρησιμοποιήσεις όσο και με το μουσικό όργανο που θέλεις να χορδίζεις.
Η πιο ασφαλής επιλογή είναι το χορδιστήρι τύπου μανταλάκι (clip) διότι από τη στιγμή που αντιλαμβάνεται τις νότες παλμικά δεν επηρεάζεται από εξωτερικούς θορύβους.
Για παράδειγμα, μια ηλεκτρική κιθάρας δεν μπορεί να χορδιστεί εύκολα με χορδιστήρι με μικρόφωνο αφού δεν παράγει δυνατό ήχο χωρίς ενισχυτή, ενώ αν χρησιμοποιηθεί ενισχυτής, είναι πιθανόν να παραμορφώνει τον ήχο και το χορδιστήρι να μη λειτουργεί σωστά.
Από την άλλη, ένα χορδιστήρι μανταλάκι δεν είναι συμβατό με κάποια μουσικά όργανα λόγω του ότι το άνοιγμα του στο σημείο που “πιάνει” το μουσικό όργανο δεν επαρκεί (π.χ. σε μία λύρα Κρήτης που ο κλειδοκράτορας ή αλλιώς σαλίγκαρος είναι μεγάλος και δε χωράει).
Τέλος, αν θέλεις να χορδίσεις για παράδειγμα ένα μπουζούκι, θα πρέπει να είσαι σίγουρος ότι το χορδιστήρι που θα αγοράσεις έχει τη λειτουργία Chromatic (χρωματικό). Αυτό σημαίνει ότι αντιλαμβάνεται όλες τις νότες και όχι μόνο τις νότες που έχει στο βασικό της χόρδισμα μια κιθάρα.
Tips για καλύτερο χόρδισμα!
Αυτά τα tips είναι για λίγο πιο προχωρημένους που έχουν αποκτήσει μια παραπάνω οικειότητα με τη διαδικασία του χορδίσματος, αλλά καλό είναι να τηρούνται. Μην ανησυχείς, είναι μόλις 3 κανόνες παραπάνω!
- Το χόρδισμα γίνεται πάντα από την πάνω προς την κάτω χορδή, όπως κρατάς το όργανο ή αλλιώς από την μπάσα προς την καντίνι χορδή
- Οι χορδές πρέπει να χορδίζονται αντίστοιχα, δηλαδή αν χορδίσεις τις 2 μπάσες του 8άχορδου Μπουζουκιού στη σωστή τους νότα (Ντο/C) τότε και οι επόμενες πρέπει να φτάσουν στη σωστή νότα (μην τις αφήσεις επί παραδείγματι έναν τόνο κάτω)
- Να επιμένεις στο σωστό χόρδισμα μέχρι να σταματήσουν να ξεκουρδίζουν οι χορδές, αφού όπως είναι λογικό θα έχουν μια τάση προς αυτό παίζοντας και ιδιαίτερα όταν αυτές είναι καινούριες
Αυτές είναι κάποιες μέθοδοι πρόβλεψης πιθανής φθοράς του μουσικού σου οργάνου, που μπορεί να επέλθει σε βάθος χρόνου, όπως π.χ. το σκεύρωμα του μανικιού και αφορούν τη σωστή άσκηση των πιέσεων στο μουσικό όργανο.
Γίνεται ένα χορδιστήρι να είναι και μετρονόμος;
Φυσικά. Γιατί πολύ απλά υπάρχουν μηχανήματα που υποστηρίζουν και τις 2 αυτές λειτουργίες! Πρόκειται για μικτές εκδοχές του ηλεκτρονικού χορδιστηρίου και του ηλεκτρονικού μετρονόμου με δυνατότητα εναλλαγής μεταξύ τους, όποτε σε εξυπηρετεί.
Σε βοήθησε αυτό που διάβασες;
Αυτά είχα να σου πω εν συντομία για το συγκεκριμένο ζήτημα. Γενικά, προσπαθώ να στα μεταφέρω όσο πιο απλοποιημένα γίνεται γιατί θέλω να με καταλαβαίνουν όλοι. Οπότε, ελπίζω να σου άρεσε :)
Θέλεις να μάθεις κι άλλα; Πάτα στον αντίστοιχο σύνδεσμο και διάβασε τις απαντήσεις μου στα πιο συνηθισμένα ερωτήματα που ακούν οι φίλοι μου σχετικά με αυτό το ζήτημα:
Το ξέρεις, ότι υπάρχουν και θεωρητικά & τεχνικού περιεχομένου άρθρα που μπορούν να σε βοηθήσουν; Για παράδειγμα:
Κύριε Μουσικούλη, εξακολουθώ να έχω απορίες.
Αλήθεια; Είσαι σίγουρος/-η ότι διάβασες αναλυτικά όλα τα άρθρα των φίλων μου τεχνικών; Αν ναί, στείλε μου την ερώτησή σου στη φόρμα που ακολουθεί:
